گفتگوي راديو ندا با دكتر سيروس بينا پيرامون بازار نفت - قسمت دوم
دكتر سيروس بينا ، استاد ممتاز دانشگاه مينه سوتا ، در ادامه گفتگو با راديو ندا به نحوه توليد نفت در آمريكا ، كانادا و آلودگي شديد محيط زيست ، نقش عربستان سعودي و همچنين تاثير كاهش قيمت نفت بر اقتصاد كشورهاي نفتي بويژه ايران مي پردازد.
بحث دقیق اقای بینا، اگر درک شود چند نکته مهم را روشن میکند:
پاسخحذفبحران در حال شکل گیری در عرصهٔ نفت، تنها در کلیت بحران نظام سرمایه داری که از اوایل سالهای ۱۹۷۰ شروع شد، قابل درک است.
قانون ارزش که اساس هستی شناسی مارکس است، در عصر جهانی شدن، نه تنها عینیت دارد، بلکه کلید پایهای درک روند تحولات است. این بحث تاکیدی دوباره به این موضوع است که تحلیلهای "تئوری توطئه" که ریشه در "شی وارگی" سرمایه داری دارد، درکی خرافی و باز تولید "ایدئولوژی" یا "آگاهی کاذب" است.
نقش نفت از چند جهت مهم است: تولید نفت نیازمند سرمایه ثابت عظیمی است، که "بستن" و "باز" کردن شیر آب نیست، تداوم بحران نفتی، تا بخشهای سرمایه مالی تاثیر میگذارد و میتواند حتی به بمب ساعتی جدیدی برای یک بحران بانکی جدید در آمریکا بدل شود. نفت نقش اساسی در باز تولید و گردش سرمایه دارد و در ضمن روغن سوپاپ این نظام و تولید آن است. تولید نفت، حلقه بی واسط میان نیروی مولده و طبیعت است، وقتی مفهوم قانون "ارزش" تا این حد حتی در این حلقه عینیت یافته، هر چه بیشتر درست بودن تئوریهای نقد اقتصاد سیاسی مارکس را نشان میدهد.
جهانی شدن، پایههای دستگاه اداری-اجتماعی دولت ملی را متزلزل کرده است و حتی قدرتهای بزرگ نیز زیر تیغ این "شمشیر" هستند. وجود این ۲ عینیت در کنار هم آبستن طوفانهای تاریخی است.
تنها ضعف این بحث این بود که اقای بینا از تاثیرات سیاسی این تحولات کم گفتند و شاید از نتیجه گیریهای منتج از این بحث خود واهمه دارند. چون این بحث به نتایجی بس انقلابی یعنی تحول گر راه مییابد و از پهنه "آکادمیک" خارج میشود.
بحث بسیار زیبا و آموزندهای بود، چون ذهن را به پهنه و افقهای جدیدی میتازاند. چه خوب بود که شما از ایشان در رابطه با ارتباط دلار یعنی "واحد پول جهانی" با نفت هم سوال میکردید. برای نمونه، در سال ۱۹۷۰ سهم نفت در مبادلات جهانی ۱،۷% بود و این سهم در سال ۲۰۱۱، ۱۲ % !